برآورد هزینه اجرای عملیات نیلینگ (میخکوبی)

امروزه با توجه به افزایش روزافزون هزینه ها، تخمین بار مالی عملیات مختلف در پروژه های عمرانی از اهمیت دوچندانی برخوردار می باشد. از این رو، در مبحث حاضر، عوامل موثر بر هزینه اجرای عملیات پایدارسازی شیروانی و دیواره گود به روش نیلیلنگ و انکراژ به طور مختصر شرح داده شده است. عوامل مختلفی در قیمت نهایی هر متر مربع دیواره دخیل می باشند که در هنگام محاسبه بایستی مد نظر قرار گیرند. بطور کلی میتوان این عوامل را به دو بخش هزینه مصالح و دستمزد اجرای عملیات تقسیم نمود:

هزینه های مربوط به تهیه مصالح (نیلینگ و انکر)

عملیات پایدارسازی به روش نیلینگ به طور متداول در ایران و سایر نقاط دنیا با استفاده از میلگردهای آجدار فولادی با قطر 25 الی 32 میلیمتر به عنوان میخها و میلگرد ساده به قطر 8 الی 12 میلیمتر به عنوان مش فولادی انجام می گیرد. فواصل افقی و قائم میخها بطور معمول در حدود 1 الی 2 متر می باشد.

در انکراژ نیز از رشته های فولادی 3 الی 7 رشته ای استفاده می گردد و فواصل انکرها نیز مشابه نیل ها می باشد. ضمنا، در صورت خطرناک بودن گود (عمق گودبرداری زیاد، وجود بناهای قدیمی و بدون اسکلت در مجاورت گود و یا وجود خاک نامناسب در عمق)، معمولا از پروفیل های فولادی به عنوان المان تقویتی (سولجر) استفاده می گردد. این پروفیل ها بسته به وضعیت خطر گود در فواصل 3 تا 6 متری و با طول 5 تا 10 متری مورد استفاده قرار می گیرند. البته بایستی دقت گردد که مقادیر ذکر شده، مبنایی برای طراحی نمی باشند و تنها به مظور اطلاع خوانندگان گرامی ذکر شده اند.

بعلاوه، بتن پاششی یا شاتکریت نیز به عنوان نگهدارنده خاک پشت دیوار بر روی کل سطح پایدارسازی شده اعمال می گردد که معمولا ضخامتی در حدود 5 الی 15 سانتیمتر دارد. همچنین از نوارهای زهکش و لوله های پی وی سی در پشت مش بندی و شاتکریت به منظور زهکشی و جلوگیری از ایجاد فشار آب در پشت دیواره پایدارسازی شده استفاده می گردد. به جهت انتقال دوغاب در اطراف میخ یا مهار نیز از شلنگ های تزریق استفاده می شود که در انتها داخل گمانه باقی می مانند.

در شکل 1 تصویر یک دیواره گود پایدارسازی شده به روش ترکیبی نیلینگ و سولجر نشان داده شده است.

شکل 1: دیواره پایدارشده

هزینه های مربوط به دستمزد اجرای عملیات پایدارسازی

عملیات اجرایی پایدارسازی به روش نیلینگ شامل حفاری گود، نصب زهکش و زهکشی آب داخل گود (در صورت وجود)، حفاری محل نصب میخ (یا مهار)، نصب میخ (یا مهار)، مش بندی و پاشش شاتکریت می باشد. بنابراین هزینه های اجرایی نیز به عناوین مرتبط با این عملیات وابسته است. هزینه های مربوط به دستمزد اجرای عملیات نیلینگ و انکراژ شامل هزینه های تجهیز کارگاه، دستمزد نیروی کار، تجهیزات مصرفی و همینطور هزینه مربوط به عملیات با دستگاه های حفاری می باشد. هزینه واحد این بخش با توجه به موقعیت کارگاه،  مشخصات خاک، موقعیت آب زیرزمینی، حجم عملیات، شرایط کلی کار و سایر عوامل تعیین می گردد. همچنین عمق و قطر حفاری نیز در تعیین دشواری انجام عملیات و در نهایت هزینه عملیات موثر می باشند. بعلاوه، فاصله حمل ضایعات ناشی از حفاری نیز در پروژه های شمع درجا از اهمیت برخوردار می باشند و می توانند بر هزینه نهایی تاثیر گذار باشند.  مشخصات خاک نیز شامل ریزشی بودن گمانه (که منجر به استفاده از روش هایی نظیر راد خودحفار می شود) و سختی نسبی خاک (که معمولا بر اساس نتایج آزمایش نفوذ استاندارد (N_SPT) تعیین می شود) می باشد که عمیقا بر هزینه های اجرایی تاثیر می گذارد. بنابراین هزینه دستمزد اجرای عملیات کاملا وابسته به شرایط پروژه بوده و پیشنهاد می گردد برای کسب اطلاع دقیقتر در این خصوص، با کارشناسان دفتر فنی مشورت گردد.

در ادامه جدولی با مشخصات مصالح و شرح عناوینی که بطور متداول در دستمزد اجرای عملیات پایدارسازی دیواره به روش نیلینگ در نظر گرفته می شود، ارائه شده است.  جدول زیر برای پایدارسازی یک مترمربع از یک دیواره گود به عمق 18 متر، داخل خاک سیمانیته شده با درصد کم و سطح آب زیرزمینی بالا تهیه شده است.

بایستی دقت نمود که عناوین مورد اشاره در جدول فوق، بر اساس اجرای متداول عملیات پایدارسازی به روش نیلینگ و انکراژ تهیه و تنظیم شده است و بدیهی ست که مشخصات نهایی طرح می تواند مطابق با نظر مشاور و یا کارفرما تغییر نماید و در نهایت منجر به تغییر در هزینه نهایی عملیات اجرایی گردد.