برآورد هزینه اجرای عملیات بهسازی خاک به روش اختلاط عمیق (DEEP SOIL MIXING یا DEEP MIXING METHOD)

امروزه با توجه به افزایش روزافزون هزینه ها، تخمین بار مالی عملیات مختلف در پروژه های عمرانی از اهمیت دوچندانی برخوردار می باشد. از این رو، در مبحث حاضر، عوامل موثر بر هزینه اجرای عملیات اختلاط عمیق خاک به طور مختصر شرح داده شده است. عوامل مختلفی در قیمت نهایی هر متر طول ستون های اختلاط عمیق دخیل می باشند که در هنگام محاسبه بایستی مد نظر قرار گیرند. بطور کلی میتوان این عوامل را به دو بخش هزینه مصالح و دستمزد اجرای عملیات تقسیم نمود:

هزینه های مربوط به تهیه مصالح (ستون اختلاط عمیق DSM)

ستون های اختلاط عمیق در ایران و سایر نقاط دنیا عمدتا دارای مقطع دایروی بوده و از ترکیب دوغاب سیمان با خاک محل حاصل می شوند.  در مواردی که بار محوری ستون اختلاط عمیق بیش از تحمل سازه ستون (یعنی ترکیب خاک و دوغاب سیمان) می باشد، از میلگردهای طولی یا مقاطع فولادی به عنوان مسلح کننده استفاده می شود. میلگردهای مسلح کننده در بعضی موارد به صورت تک و در صورت نیاز، به صورت دسته ای (دسته های 3  یا 5 تایی) به یکدیگر متصل شده و در داخل ستون مخلوط شده دوغاب و خاک قرار داده  می شوند. همچنین مقاطع فولادی نیز بصورت تک یا دوبل، بسته به بار محوری و کمبود ظرفیت سازه ای ستون، داخل ستون قرار داده می شوند. بنابراین عمده مصالح مصرفی در این روش، سیمان بوده و در بعضی موارد نیز میلگرد یا مقاطع فولادی مورد استفاده قرار می گیرد.

در شکل 1 یک مقطع طولی متداول از شمع های درجا نشان داده شده است.

شکل 1: مقطع طولی ستون اختلاط عمیق خاک (DSM)

هزینه های مربوط به دستمزد اجرای عملیات اختلاط عمیق خاک (DSM)

هزینه های مربوط به دستمزد اجرای عملیات اختلاط عمیق خاک شامل هزینه های تجهیز کارگاه، دستمزد نیروی کار، تجهیزات مصرفی و همینطور هزینه مربوط به عملیات با دستگاه های حفاری می باشد. هزینه واحد این بخش با توجه به موقعیت کارگاه،  مشخصات خاک (درشت دانه یا ریزدانه بودن خاک، سختی نسبی خاک، دانه بندی و وجود سنگدانه های درشت نظیر قلوه سنگ یا شن درشت)، حجم عملیات، شرایط کلی کار و سایر عوامل تعیین می گردد. همچنین عمق و قطر حفاری نیز در تعیین دشواری انجام عملیات و در نهایت هزینه عملیات موثر می باشند. بنابراین هزینه دستمزد اجرای عملیات کاملا وابسته به شرایط پروژه بوده و پیشنهاد می گردد برای کسب اطلاع دقیقتر در این خصوص، با کارشناسان دفتر فنی مشورت گردد.

در ادامه جدولی با مشخصات مصالح و شرح عناوینی که بطور متداول در دستمزد اجرای عملیات ستون اختلاط عمیق خاک در نظر گرفته می شود، ارائه شده است.  جدول زیر برای یک ستون از جنس دوغاب سیمان و خاک به طول 10 متر و قطر 70 سانتیمتر در خاک ماسه ای نیمه متراکم و با سطح آب زیرزمینی بالا تهیه شده است.

محاسبه قیمت ستون اختلاط عمیق خاک
ردیف عنوان مشخصات کلی
1 میلگرد طولی در صورت نیاز
2 سیمان 3حدود  پاکت به ازای هر متر طول
3 اختلاط خاک در عمق با دوغاب و تزریق دوغاب سیمان با استفاده از دستگاه حفاری و تزریق مخصوص
4 سوخت دستگاه حفاری لیتر گازوئیل به ازای هر متر
5 نیروی انسانی اپراتور و تکنسین ماشین آلات حفاری
6 تجهیز کارگاه حمل و تخلیه ماشین آلات و تجهیزات به محل پروژه و برچیدن آنها
7 اسکان و غذا پرسنل کارگاهی
8 سایر مصالح مصرفی سیم مفتول، سنگ برش، قطعات مصرفی ماشین آلات، تجهیزات ایمنی و …
9 کسورات قانونی بیمه و مالیات

بایستی دقت نمود که عناوین مورد اشاره در جدول فوق، بر اساس اجرای متداول عملیات ستون اختلاط عمیق خاک تهیه و تنظیم شده است و بدیهی ست که مشخصات نهایی شمع ها می تواند مطابق با نظر مشاور و یا کارفرما تغییر نماید و در نهایت منجر به تغییر در هزینه نهایی عملیات اجرایی گردد.